اثرات متفورمین در ممانعت از بروز سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ( ohss ) در تحریک تخمک‏گذاری با گنادوتروپین‏ها در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی‏کیستیک (pcos) در سیکل‏های art

در این تحقیق فرض بر این است که درمان با متفورمین در سیکل‏های art قبل از اقدام به تحریک تخمک‏گذاری با گنادوتروپین‏ها قادر خواهد بود میزان بروز و شدت ohss را در افراد مبتلا به pco بکاهد. این مطالعه به صورت randomized clinical trial بر روی 100 بیمار مبتلا به pco، در مدت یکسال (1379) در بخش درمان ناباروری بیمارستان دکتر شریعتی انجام گرفت. تمامی این افراد تحت درمان art با سیکلهای تحریک تخمک‏گذاری قرار داشتند. این بیماران به صورت تصادفی به دو گروه a و b تقسیم شده و حدود یکماه قبل از شروع تزریقhmg ، به افراد گروه aعلاوه بر پروتکل بلند مدت (long protocol) قرص متفورمین با دوز 500 میلی گرم، روزی سه بار تجویز شده و این درمان تا روز تزریق hcg(به طور متوسط 45 ـ 40 روز) ادامه یافت. در گروهb برای تحریک تخمک‏گذاری تنها از پروتکل بلند مدت استفاده شد. دو گروه از نظر سن، نمایه توده بدن، طول مدت ناباروری و مقادیر هورمون تجویز شده برای درمان یکسان بودند. در نهایت میزانhmg مصرفی ( دوز روزانه ـ دوز نهایی و طول مدت درمان )، سطح استرادیول سرم در روز تزریق hcg، تعداد تخمک بدست آمده، تعداد موارد بروزohss و شدت آن، تعداد موارد نیازمند به بستری، میزان لغو شدن سیکلart و نتایج مثبت سیکل (حاملگی) در دو گروه مقایسه شد. نتایج حاصل نشان دهنده کاهش واضح سطح استرادیول سرم و میزان hmg مصرفی در گروه a بود (به ترتیب 002/0< p ، 001/0< p ). همچنین میزان بروز و شدتohss و تعداد موارد بستری در گروه aکمتر از گروهb بود ( به ترتیب 001/0p< ، 02/0p< )، ولی از نظر تعداد تخمک بدست آمده و درصد حاملگی بین دو گروه اختلاف معنی‏داری وجود نداشت. با توجه به نتایج فوق می‏توان نتیجه گرفت که متفورمین از طریق کاهش میزان مقاومت به انسولین و هیپرآندروژنیسم در افرادpco ، باعث رشد مناسب‏ فولیکولهای تخمدان و کاهش آشکار سطح استرادیول سرم در پاسخ تخمدان به گنادوتروپین شده و از میزان و شدت بروز ohss می‏کاهد.